Adaylarınızın Güvenilirliklerini Nasıl Test Edebiliriz?

Günümüzde işe alım sürecini gerçekleştirirken adaylarımızın güvenilirlik aşamasını sabıka kaydı sorgulamaları ile temin etmeye çalışıyoruz. İşverenler, işe alacakları kişilerin sabıka kaydı sorgulaması ile; kişilerin sabıka geçmişini görmek ve işe aldıkları bu kişilerin görevlerinde bir sürpriz ile karşılaşıp karşılaşmayacaklarından emin olmak istiyorlar.

Sabıka kaydı sorgulamanın artılarını ve eksilerini tartışırken, aslında işverenlerin bu süreci daha verimli yönetebilmeleri adına yeni bir yöntem konuşmak gerekiyor.

Sabıka kaydını sorgulamak bir dereceye kadar faydalı gibi gözüküyor. Ancak, adayınızın gerçekten suç hükümlülüğü bulunması genelde %5 oranında karşımıza “bir kara liste olarak” çıkıyor. Yani, sabıka kaydına bakacak olursak adaylarınızın sadece %5’inin tam sonucuna ulaşılıyor.

Bu oranın dışında kalan, sabıka kaydı temiz olan kişilerin aynı zamanda iş yeri norm uygunluklarına da bakılması faydalı oluyor. İşverenlerin şirket normu olarak belirlediği kriterlere baktığımızda ise başvuru yapan tüm adayların sadece %25’inin belirlenen normlara bazı biçimlerde uyduklarını görebiliyoruz.

Sabıka kaydı ile kontrol yapmaya çalıştığınızda reşit olmayan kişiler ile ilgili bir değerlendirme söz konusu olduğunda ise zaten sabıka kayıtlarıyla ilgili hiçbir bilgiye de ulaşılamıyor.

Sabıka kaydına dayanarak işe alım sürecini oluşturuyor olmak, Amerika'da Eşit Çalışma Hakkı Komisyonu tarafından da sıkı şekilde kontrol ediliyor. İşverenlerin kişileri sabıka kaydı kontrolüyle reddetmesi adına önemli sınırlamalar getiriyorlar.

Bu tarz sorgulamaların en büyük problemlerinden biri de ırk ve bazen cinsiyet üzerinde olumsuz etki yaratmaya açık olmasından kaynaklanıyor.

Bir işveren işe alımda, adli hükümlere göre çalışanın başvurusunu reddedecekse bakması gereken ilk süreç, suçun işle alakası var mı? Ve bu suç ne sıklıkla gerçekleşmiş? Örneğin, muhasebe departmanı için bir başvurunuz var diyelim. Kişi 25 yıl önce yolsuzluktan hüküm giymiş. Bu noktada neye göre karar vermek gerekiyor? Mahkumiyet çok uzun süre önce olmuş. Peki, tam tersi kasiyer pozisyonu için bir başvurunuz var ve kişi 4 yıl önce hırsızlıkla suçlanmış. Bu noktada suç işleme zamanı yakın ve işle ilişkili olduğu da çok açık. Tüm bu örneklerde şirketin normları nereye kadar esneyebiliyor onu belirlemek gerekiyor.

Bu riskleri önleyebilmek için yapılan sabıka kaydı kontrolünün kesinlikle sürecin en sonunda yapılması gerekiyor. Böyle olduğu durumda da belirli bir işe alım süreci geçirdiğiniz, emek ve zaman ayırdığınız bir dönemin verimi tartışılır hale geliyor. Bu sebeple alternatif olarak kullanılabilecek en iyi yöntemin ise güvenilirlik testi olduğu ortaya çıkıyor.

Güvenilirlik testi bilimsel olarak psikologlar tarafından geliştirilmiş ve geçerliliği kabul edilmiş ve çok çeşitli çalışan verimliliğini değerlendirebilmek için geliştiriliyor. Güvenilirlik testi öneriliyor, çünkü hepsinden önce ve en önemlisi, bu testler ırk veya cinsiyet bazında da olumsuz etki yaratmıyor. Dolayısıyla sabıka kaydının yan etkileri gibi problemlere neden olmuyor.

İkinci olarak, güvenirlik testleri bir pozisyon için başvuran adayların yaklaşık olarak %25’ini eleyebiliyor. Şirket normu olarak ne aradığınız ile alakalı olarak bu oran daha da yukarılara çıkabiliyor. Bu test, kişilerin iş yerindeki görevlerinde verimsiz ve problemli olabileceklerini, sabıka kaydı kontrolü yaptığımızda göremeyeceğimiz şekilde yüzde olarak ortaya çıkarıyor.

Bu testler işle ilişkili ve iş gereklerine uygun olarak dizayn ediliyor. İyi geliştirilmiş bir test, işverenin verimli ve yasal olarak kullanabileceği ve güvenilirlik, geçerlilik ve diğer teknik açılardan kapsamlı bir belgelendirme sağlıyor.

Danışmanların belirtttiği diğer önemli husus ise Güvenilirlik Testinde yurtdışında adli kredi raporlama yasası uygunluğu da aranmıyor. Güvenilirlik testi, yasa kapsamına girmediği için başvuru yapan adaylara bu testi uygulamak için önceden bir izin almanıza ve konuyla ilgili bilgilendirme yapmak zorunluluğu da yaratmıyor. Tüm bu değerlendirmeler göz önünde bulundurulduğunda görüyoruz ki Güvenilirlik Testleri işe alım sürecinde çok ciddi kararlar alınmasını sağlayan bir araç olarak İK dünyasında yerini buluyor.